Niet alleen maar dauwtrappen in Hillegom

Op donderdag 18 mei is het Hemelvaart en binnen het christendom wordt op deze dag herdacht dat Jezus Christus is opgevaren naar de hemel, negenendertig dagen na zijn opstanding uit de dood. Hemelvaartsdag geldt daarom als de veertigste paasdag en is een officiële feestdag. Veel mensen nemen op deze dag de gelegenheid te baat door eens lekker uit te slapen. Anderen gaan juist vroeg uit de veren om te wandelen in het buitengebied, het dauwtrappen.

De traditie om in de vroegte van de ochtend over bedauwde velden te lopen, heeft de vermoedelijke oorsprong in de Germaanse tijd, aan het begin van onze jaartelling, en heeft niets te maken met het christendom. Het dauwtrappen zou oorspronkelijk bedoeld zijn om de heropleving van de natuur te vieren en de dauw op het gras zou een zuiverende werking hebben. Dauwtrappen werd in de voorbije eeuwen niet specifiek gedaan op Hemelvaartsdag, veelal was het op 1 mei of op de eerste zondag in mei. Waarschijnlijk werden de tradities samengevoegd op Hemelvaartsdag waarbij een muziekkorps rond zes uur ’s morgens door het dorp ging, gevolgd door aubades in diverse cafés. Tot in de jaren ’70 van de vorige eeuw werden deze bezoeken in Vlaanderen aangevangen met een bezoek aan de eerste mis, maar vanwege ontkerkelijking en het feit dat de muzikanten vanwege vroeg drankgebruik vaak luidruchtig waren, raakte dit in onbruik.

In de jaren ’70 en ’80 werd in Hillegom het dauwtrappen veelal door de jeugd beoefend, ofschoon van wandelen over bedauwde velden weinig sprake was. Veelal trokken tieners naar het strand bij het Comomeer in Noordwijkerhout of het strand van Langevelderslag. De woorden aubades en drankgebruik komen weer wel in de herinneringen voor.

In deze jaren wordt niet veel meer aan dauwtrappen gedaan in ons stukje van de streek. Met enige melancholie citeer ik “steeds gaat er ook iets verloren / landschap… dingen… ervaringen / waar ons verleden zo mee verbonden is”. Want immers, zonder verleden geen heden. Dat is waarom de vrijwilligers van Stichting Vrienden van Oud Hillegom zich al bijna 33 jaar beijveren om de geschiedenis van Hillegom te bewaren en erover te blijven vertellen. Daarmee gaan we wel mee met onze tijd, want die verhalen schrijven we niet met een ganzenveren pen op perkament. Zo hebben de Vrienden in 2020 in samenwerking met Remco Out en Marca Bultink een digitale Kunstroute samengesteld in opdracht van de gemeente Hillegom.

Het citaat is een deel van een gedicht dat geplaatst is bij het kunstwerk Landschap en herinnering dat bij het NS-station van Hillegom is geplaatst, deze maand 20 jaar geleden. Het beeld laat bijna geen passant onberoerd en dat is wat volgens velen de bedoeling is van kunst: het is een persoonlijke beleving en moet iets in je los kunnen maken. De bronzen sculptuur van 450 cm hoog is van de hand van Walter van der Horst (1961) en verbeeldt een ligbad op de top van een cypres. Het is opgenomen als kunstwerk nummer 24 in de Kunstroute van de wandel-app VoetstAPPen die de Vrienden ontwikkelden. De kunstwerken zijn op volgorde van hun leeftijd geplaatst in de Kunstroute en er zijn dus 23 kunstwerken ouder dan dit werk. Welke dat zijn, ziet u wanneer u de app gratis downloadt via de Apple App Store of GooglePlay en lekker in Hillegom gaat wandelen – voor dag en dauw of op elk ander moment.

De digitale versie van deze column is terug te vinden op onze website www.vriendenvanoudhillegom.nl onder Publicaties > Sporen van vroeger.

Jacolien van der Valk / Stichting Vrienden van Oud Hillegom / E-mail: SVvOH.pr@gmail.com