Nederland: inschikken of emigreren?

Laten we wel wezen, we leven in een welvarend land en staan in het rijtje van de tien rijkste landen van de wereld. Een gezamenlijke rijkdom die het mogelijk maakt om publieke diensten en voorzieningen te kunnen betalen waar de samenleving van profiteert. Denk aan sociale zekerheid, onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur en groenvoorziening, veiligheid, enzovoort. Daar staat betalen van belastingen en heffingen door de inwoners tegenover. Een welvaartsstaat die voor zijn inwoners zorgt. Hogere inkomens betalen meer belasting dan lagere inkomens (solidariteit) zodat de publieke voorzieningen in principe voor iedereen toegankelijk moeten zijn. Of dat in de praktijk ook zo is valt nog te bezien. 

Betrokken instanties zoals sociale diensten wijzen erop dat steeds meer mensen moeite hebben om de eindjes aan elkaar te knopen. Forse prijsstijgingen in het dagelijkse levensonderhoud (vooral energiekosten) en een historisch hoge inflatie maken het mensen moeilijk rond te komen. Maar ook de blik op de wereld is somberder geworden sinds Russen Oekraïne binnenvielen op 24 februari dit jaar. Deze oorlog kwam heel dichtbij en zorgde voor angst, onzekerheid, schaarste en enorme prijsstijgingen. Vrede is dus niet zo vanzelfsprekend en onze welvaartsstaat wordt sluipend armer. 

Steeds meer mensen moeten dan ook aankloppen bij de lokale overheid of particuliere hulpdiensten zoals voedselbanken. De gevolgen worden zichtbaar, zoals toenemend isolement en niet meer meedoen aan het samenleven, het mijden van nodige gezondheidszorg, en helaas toename van het gebruik van verdovende middelen. Daar komt bij dat de ene na de andere crisis zich opstapelde in ons land: ernstig en uitzichtloos gebrek aan de huisvesting/woningen, overal personeelstekort waardoor sectoren als onderwijs, gezondheidszorg, de bouw, het boerenbedrijf, verkeer en vervoer en transport vastlopen. De stikstofcrisis die de verhouding stad en platteland op scherp zet. Dankzij de politiek megalomane ambitie om “Nederland te gaan verbouwen”?

Het gevoel is ontstaan dat de overheid als hoeder van de welvaartsstaat het allemaal niet meer aankan. Is de overheid nog wel competent genoeg en te vertrouwen? De rol van de overheid in de belastingdienst bij de toeslagenaffaire had het vertrouwen in die overheid al geen goed gedaan. Gelukkig heeft het kabinet afgelopen vrijdag besloten meer uit te gaan van vertrouwen in mensen in de uitvoering van de socialezekerheidsregelingen.

Onvrede en chagrijn in de samenleving over de rol of het functioneren van de overheid was en is er altijd en overal. Dat hoort nu eenmaal bij een open democratische samenleving. Het lukt immers nooit iedereen tevreden te stellen wanneer er scherpe keuzes gemaakt moeten worden tussen conflicterende belangen en opvattingen van individuen of groepen. Probleem is echter dat die conflicterende belangen vrijwel nergens anders zo hoog kunnen oplopen dan in Nederland. Vroeg of laat keert de wal het schip.

De kernoorzaak van deze belangenconflicten is het onomkeerbare feit dat we met te veel mensen in een te klein land wonen. Mensen en dieren snakken naar levensruimte. Maar die is er niet meer en zal er ook niet meer komen zolang de effecten van bevolkingsgroei worden genegeerd. Aan u de keuze: inschikken of emigreren. Tip: in de Europese Unie behoudt u vrijwel dezelfde burgerrechten als hier en nu.

Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in de krant. Reageren? Mail naar:
redactie@dehillegommer.nl.