Belofte maakt schuld

De Tweede Kamerverkiezing zit er weer op. Van de 150 gekozen volksvertegenwoordigers is ruim een derde een nieuwkomer. Mooi natuurlijk, een frisse wind door de Tweede Kamer is altijd goed. Maar of dat leidt tot een beter functioneren van de Tweede Kamer moet blijken. Hoe dan ook, over de nieuwe samenstelling van ons parlement valt nog wel het een en ander te zeggen. Zo kun we ons afvragen of het nieuwe parlement wel een juiste afspiegeling is van wie en wat er leeft in Nederland.

Wie de lijst van gekozen volksvertegenwoordigers nog eens bekijkt merkt al gauw dat het overgrote deel ervan uit de stad komt; wel 70 tot 100 procent. Bij de ChristenUnie en de Partij voor de Dieren zelfs voor 100 procent. Het CDA vormt een uitzondering met slechts 20 procent. Het is dus niet overdreven te stellen dat de Tweede Kamer vooral wordt bevolkt door (rand)stedelingen.

Dat wordt nog wat als de veestapel in Nederland gehalveerd moet worden om het stikstofprobleem op te lossen, zoals D66, GroenLinks en de Partij voor de Dieren willen. Het vinden van open ruimte voor woningbouw, infrastructuur en natuur zal een van de meest dwingende uitdagingen worden in Nederland. Daarbij komen bewoners van stad en land tegenover elkaar te staan.

Een tweede punt is de verdere verspintering van de Tweede Kamer door vier kleine nieuwe partijen. Die moeten meteen in de overlevingsstand om de aandacht vast te houden van hun kiezers, de eigen achterban. Maar al vrij snel worden deze eenpersoonsfracties overspoeld met informatie en vergaderingen waardoor er niets anders op zit dan te vluchten in een paar onderwerpen waarmee ze hun eigen achterban kunnen bedienen, in plaats het algemeen belang te dienen. Niet langer alleen maar activist zijn maar ook echt parlementariër worden, dat wil zeggen: de wetgevende taak van de Kamer serieus nemen.

Een derde punt is dat de verkiezingscampagnes meer over de lijsttrekker als persoon ging dan over de inhoud van de verkiezingsprogramma’s. Het al dan niet gefotoshopte imago leek belangrijker dan de boodschap. De inhoud werd ondergeschikt aan de beeldvorming en uitstraling met als doel de kiezer te verleiden. Sommige onderwerpen werden daarom verdoezeld of opgepoetst om de positieve beeldvorming niet te verstoren. Neem dit citaat uit het verkiezingsprogramma van D66 en dat van GroenLinks: “Hypotheekrenteaftrek helemaal afbouwen, verdwijnt in 2030”.

Zouden al die starters op de woningmarkt zich dat gerealiseerd hebben toen zij zo massaal op D66 stemden? Of, een ander punt in het programma van VVD en D66, over immigratie/integratie.

Het VVD programma zegt: “Vluchtelingenquotum dat ook 0 kan zijn”. Het D66 programma zegt hierover: “Vluchtelingenquotum van 500 naar 5000 per jaar”. Hoe kunnen VVD en D66 het hier over eens worden in de formatie zonder hun achterban te verloochenen?

Een ander essentieel punt is de hoogte van de staatsschuld, doorgerekend door het Centraal Planbureau (CPB). Het VVD programma zegt op lange termijn tot onder 60%, terwijl D66 zegt op lange termijn tot meer dan 90%.

De rekening van verkiezingsbeloften, plus die van de Coronacrisis, doorschuiven naar volgende generaties lijkt de nieuwe werkelijkheid te worden. Heeft u daar voor gestemd?

Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren? Mail naar: redactie@dehillegommer.nl.