Het wapen van Hillegom.| Foto: SVvOH.
Het wapen van Hillegom.| Foto: SVvOH.

De gemeentelijke identiteit: het wapen van Hillegom

Column

Vanouds gold dat een burger zijn persoonsgegevens correct moest opgeven als daar door het bevoegde gezag naar werd gevraagd, bijvoorbeeld bij een verkeersovertreding. Zwijgen was toegestaan, maar het opgeven van een onjuiste naam was strafbaar. Het probleem was dat het gezag geen deugdelijke mogelijkheid had om de opgegeven naam te controleren. Eventueel kon worden gevraagd naar een document waarop de naam stond, bijvoorbeeld een trouwboekje, maar de burger was niet verplicht zo'n document bij zich te dragen, laat staan te tonen.

Op 1 januari 2005 werd de Wet op de identificatieplicht gewijzigd. Sinds deze datum is een algemene identificatieplicht van kracht. Onder bepaalde omstandigheden moeten nu ook kinderen onder 14 jaar zich identificeren in het openbaar vervoer. Burgers moeten op verzoek van een daartoe bevoegd ambtenaar een identiteitsbewijs kunnen tonen. Er is derhalve sprake van een toonplicht, de plicht tot het dragen van een identiteitsbewijs (draagplicht) staat niet in de wet. Mensen die bij een controle door de politie/Douane/BOA geen identiteitsbewijs kunnen tonen, riskeren een boete.

Vaak wordt gesproken over een legitimatieplicht maar dat is een onjuist taalgebruik. De wetgever heeft bewust onderscheid aangebracht tussen identificeren en legitimeren. Bij identificeren gaat het om wie men is, bij legitimeren om wat men is (of mag). Zo moet een burger ouder dan 14 jaar zich kunnen identificeren, tonen wie hij is, terwijl een handhavings- of opsporingsambtenaar zich moet kunnen legitimeren, laten zien wat hij is (of mag). De vraag aan een burger om een legitimatiebewijs te tonen kan dan ook niet worden gehonoreerd, omdat de burger geen legitimatiebewijs heeft. Ook gemeentes hebben een identificatie, een wapen. Het wapen van Hillegom dateert zelfs uit 1816 en werd bij Koninklijk besluit toegekend door de Hoge Raad van Adel. In diens besluit van 24 juli 1816 staat de volgende beschrijving: "Van goud, beladen met eene fasce van synople en verzeld van drie leliën van keel, staande twee en chef en een en pointe" (dat wil zeggen een gouden schild waarop afgebeeld een band van groen en drie rode leliën). Dit wapen is afkomstig van de middeleeuwse familie Van Hillegom. Rond 1284, omstreeks de tijd dat de kerk van Hillegom (de voorloper van de huidige Maartenskerk) werd gebouwd, bestond er al een Nicolaas van Hillegom. Deze familie heeft in de 15de eeuw bestuurders van de stad Haarlem voortgebracht en in de 16de eeuw de kunstschilder Joost van Hillegom. Deze familie Van Hillegom had een familiewapen, waarmee zij hun documenten en akten zegelden. Het familiewapen Van Hillegom is in 1816 officieel aanvaard als gemeentewapen van Hillegom. De blauwe balk uit het familiewapen is toen alleen vervangen door een groene balk.

De gemeente Hillegom voert als beeldmerk een variatie op het wapen van Hillegom en men is nu van plan om dat "op te frissen om aan te sluiten bij de gemeentewapens van Lisse en Teylingen, de Hillegomse ambtelijke fusiepartners", zo werd gemeld tijdens de raadscommissievergadering van afgelopen 3 oktober. Stichting Vrienden van Oud Hillegom vindt de invoering van dit "opgefriste" beeldmerk een gemiste kans. We hebben immers al ruim twee eeuwen een prachtig fris wapen waarmee ons dorp en de gemeente ook anno 2020 prima mee voor de dag kunnen komen. Een heroverweging waard, volgens de Vrienden!

De digitale versie van deze column is terug te vinden op www.vriendenvanoudhillegom.nl onder Publicaties, Sporen van vroeger, op www.dehillegommer.nl en www.lissernieuws.nl.

Uit de krant