De Hillegomse erfenis van de tramremise

In Hillegom zijn nog veel sporen van vroeger te vinden, hoewel die niet altijd voor de hand liggen. Soms is het een kwestie van spoorzoeken om aanwijzingen te vinden die ons iets vertellen over onze Hillegomse voorouders en hoe zij leefden.

Letterlijk spoorzoeken wordt het, wanneer we terugdenken aan de trams die vroeger door Hillegom reden. Al in december 2013 was op deze plek te lezen over het spoor van de Blauwe Tram, de donkerblauwe elektrische tram die van 31 december 1932 tot en met 3 januari 1949 door Hillegom reed. Bij de herinrichting van de Leidsestraat vijf jaar geleden, werd het spoor blootgelegd van die tramlijn, wat door vrijwilligers van Stichting Vrienden van Oud Hillegom werd vastgelegd. Een aantal van de bouten uit dat spoor heeft toen zijn weg gevonden naar de schatkamer van de Vrienden, als tastbare herinnering aan die tramlijn.

Voordat de elektrische Blauwe Tram zijn intrede deed, pufte de stroomtram door Hillegom. Overigens kostte een tramkaartje Haarlem – Hillegom in de derde klasse veertig ouderwetse centen, anno 1923. De aanleg en exploitatie van deze stroomtramweg werd verzorgd door de Noord-Zuid-Hollandsche Stoomtramweg-Maatschappij (NZHSTM, later de NZH), in 1880 opgericht door de in Hillegom woonachtige J.L.J. Jansen.

De trams die buiten dienst waren, werden gestald in de remise in Hillegom. Ons dorp vervulde hiermee een spilfunctie, zo midden tussen het traject Haarlem – Leiden. De remise werd gebouwd aan de tegenwoordige Weeresteinstraat, hoek Vosselaan/ Prinses Irenelaan. Het was een flink gebouw waarin zich het kantoor van de remise en een dienstwoning bevonden. Door de hoge poort van het gebouw reden de trams naar het achtergelegen remiseterrein. Aan weerszijden van het remisegebouw werden personeelswoningen gebouwd. Zowel de remise als de meeste personeelswoningen werden in 1933 gesloopt, toen de stoomtram werd vervangen door de elektrische tram. Nu bestaan daarvan alleen nog het rijtje voormalige personeelswoningen aan de Vosselaan.

Ook in Haarlem was een NZH-tramremise en aan het begin van de vorige eeuw is bij het buiten dienst raken van die remise, het toegangshek uit Haarlem vandaan naar Hillegom gekomen. Dat hek dient sindsdien als toegangshek van het St Martinus kerkhof aan de Mariastraat en heeft de status van gemeentelijk monument. Het is een fraai hek en een mooie erfenis van de tramremise.

Naast de bouten uit de elektrische tramlijn en het toegangshek uit de Haarlemse remise zijn er nog meer erfenissen van de remise. In de jaren '80 zijn verschillende Hillegomse herdenkingstegels in omloop gekomen, onder meer met de afbeelding van de Hillegomse remise. Stichting Vrienden van Oud Hillegom heeft vanzelfsprekend deze tegel ook in de schatkamer.

Wilt u onze schatkamer eens komen bekijken? U bent van harte welkom, iedere dinsdagavond van 19.30-21.30 uur en iedere eerste dinsdagmiddag van de maand, van 14.00-15.30 uur. Graag tot ziens op Kwekerij Veelzorg!

De digitale versie van deze column is terug te vinden op www.vriendenvanoudhillegom.nl onder Publicaties, Sporen van vroeger, op www.dehillegommer.nl en www.lissernieuws.nl.