Gepensioneerde huisartsen helpen Oekraïeners
Algemeen“We wilden graag de mensen helpen én onze oud-collega’s die hartstikke druk zijn, uit de wind houden.” Het was een win-win situatie. Voor de gemeente Hillegom, de huisartsen én degenen waar het om draait: 110 Oekraïnse vluchtelingen.
Door Caroline Spaans
We zitten in een centrale ruimte van de Ruigrok Groep Hillegom, aan de Noorderlaan, waar normaal de seizoenarbeiders verblijven. In het grote bedrijfsrestaurant staan tafels en stoelen, een gedeelte waar eten en drinken wordt geserveerd en een relaxgedeelte met een tv. Er zijn douches en aparte toiletten. Vrouwen en kinderen hangen rond en in een speciaal ingerichte hoek liggen knuffelberen en knutselspullen. De slaapcabines die buiten staan, zijn nu ook weer voor de seizoenarbeiders, die hier met ingang van 1 mei zijn teruggekeerd. De vluchtelingen uit Oekraïne zijn inmiddels verhuisd naar een ander opvangadres.
Ouderwets recepten schrijven
Jos Mulders en Wybe Kelderman waren voor hun pensioen respectievelijk 40 en 36 jaar huisarts. Nadat hij door de gemeente was benaderd, zat Jos vanaf 1 maart in een cabine van twee bij twee ouderwets recepten uit te schrijven aan patiënten met wie hij geen woord kon wisselen. Geen onderzoekstafel. Af en toe een tolk. Wel posters met tientallen veelzeggende tekeningen met daaronder teksten in het Oekraïens en Nederlands: ik heb buikpijn, kiespijn, diarree.
Megastappen
Al snel besloot Jos een brandbrief naar collega’s te sturen, want hulp kon hij goed gebruiken. Wybe was met vakantie toen hij de mail kreeg via de wijkmanager: “Ik stuurde gelijk een reply: Zodra ik terug ben, kom ik je helpen Jos!. En zo geschiedde. Samen met de gemeente, het wijksamenwerkingsverband en de MediPC (een ICT organisatie die huisartsen ondersteunt) werden in twee weken tijd megastappen gezet. Ze kregen het voor elkaar om de Oekraïners die hier in Hillegom waren in een Hillegomse huisartenspraktijk in te inschrijven en dat Jos en Wybe samen de mensen konden behandelen. De twee gepensioneerde huisartsen draaiden om en om van maandag tot en met vrijdag een spreekuur tot de dag dat iedereen noodgedwongen vertrok naar elders. Dat was 1 mei, toen Ruigrok zijn seizoenarbeiders weer in dienst kreeg. Ze kijken terug met voldoening, maar het was ook een bewogen periode. Jos: “Wij (Nederlanders) geven veel en vinden dat de Oekraïnse vluchteling daar dankbaar voor moet zijn.
Kwetsbaar en flinterdun
Raar eigenlijk. Want zij vragen slechts veiligheid. Zij ‘staan’ nu nog in de overlevingsstand. Ze knikken, zijn dankbaar, maar willen zo snel mogelijk terug naar Oekraïne en laten maar mondjesmaat dingen toe. Hun onzekerheid maakt dat ze nog steeds enorm op hun hoede zijn. Daaraan zie je hoe kwetsbaar en flinterdun dat zogenaamde stoïcijnse gestalte is. Bovendien zijn ze zeer gefixeerd op dat wat binnen hun eigen kring niet goed gaat. Een hoestend kind bijvoorbeeld.”
Wybe vult aan: “Daarvoor vragen ze antibiotica. Op een enkele na, hebben we bijna alleen met virale infecties te maken had en dan heeft het geen zin om antibiotica voor te schrijven. Maar probeer ze dat, als vreemde arts, met of zonder tolk, maar eens aan het verstand te peuteren.” Jos: “Het veiligste is het natuurlijk om je somatisch te uiten: je komt met buik- of hoofdpijn, maar feitelijk is er soms iets heel anders aan de hand. Dat psychische deel is onzekerheid, kwetsbaarheid: dat gaat ook over opa en oma in Charkov, over een echtgenoot, zoon of vader aan het front!” De beide oud-huisartsen maken zich wel zorgen over de staat van de tanden en slechte ogen van sommigen die ze onderzochten: “Dat wordt nog een kostenpost voor de gemeente.” Voor de herplaatsing op de nieuwe voorlopige opvangplek is zorgvuldig rekening gehouden met familieverhoudingen en vriendschappen: “Die sociale cohesie is heel belangrijk.”
