Huisjesmelkers terug?

Briefjes door de brievenbus met de tekst “Ik ben geïnteresseerd in uw huis en ga graag met u in gesprek”. Het komt steeds vaker voor in tijden van schaarste wat betreft beschikbare woningen. Schaarste die bij de een aanspoort tot inventiviteit of creativiteit, maar bij de ander tot zeer bedenkelijke praktijken. 

Uitbuiten van schaarste als verdienmodel is natuurlijk niet nieuw in de woningmarkt. Wie kent het begrip ‘huisjesmelkers’ niet? In de jaren vlak na de Tweede Wereldoorlog was er een enorme woningnood. Daar werd op de woningmarkt grof misbruik van gemaakt. Jonge stellen, tegenwoordig starters genoemd, gingen ‘inwonen’ bij (schoon)ouders of familie, of zochten hun toevlucht in door huisjesmelkers gesplitste woningen. Kerk en staat stimuleerden zelfs deze jonge ambitieuze stellen te gaan emigreren, vooral vanwege de schaarste aan woningen. En dat terwijl hun handen en hoofden hier hard nodig waren voor de wederopbouw van Nederland.
Woningnood is sinds de Tweede Wereldoorlog altijd een politiek heet hangijzer geweest en is het eigenlijk nog. Juist nu zou ik zeggen, want het blijkt dat de overheid noch de markt de woningnood in ons land kan oplossen. Het ene moment trok de rijksoverheid met volkshuisvestingsbeleid de woningbouw naar zich toe, het andere moment trok ze zich terug en liet ze woningbouw over aan de markt. Dit, al naar gelang er een socialistische of een neoliberale politieke wind door Nederland waaide. Een consistent langetermijnbeleid, waardoor alle betrokkenen weten waar ze aan toe zijn, ontbrak hierdoor. Streefcijfers voor het aantal woningen werden en worden hierdoor niet gehaald. Ambities genoeg bij de politiek, bijvoorbeeld door woningbouw weer te centraliseren bij de rijksoverheid, weer een ministerie van Volkshuisvesting te vormen, een Nationale Omgevingsvisie met daarin de doelstelling een miljoen woningen te bouwen. Of dat lukt? Eerst zien dan geloven, want onder de schaarste aan woningen ligt een schaarste aan ruimte. Niet alleen ruimte voor woningbouw maar ook voor infrastructuur en natuur, voor levensruimte, leefbaarheid. De ruimteclaims in Nederland zijn zo groot dat het krachtenveld van belangen (economie, ecologie, klimaat, milieu, etc.) een slangenkuil wordt waar niemand uitkomt, zeker niet met de bevolkingsdichtheid van Nederland op dit moment. Bijna verdubbeld sinds de Tweede Wereldoorlog. En de woningnood dus?
Ik vrees dat meer mensen briefjes in de bus gaan krijgen met het verzoek om te praten met iemand die de schaarste wil uitbuiten. Ik heb vorige week met eigen ogen voorbeelden gezien in Amsterdam waarbij woningen en soms winkels worden opgekocht door vooral niet-westerse mensen en bedrijven, er met contant geld wordt betaald en het huis vervolgens als commerciële kamerverhuur wordt aangeboden. Vooral aan expats, want die betalen goed.
Maar het gebeurt echt niet alleen in Amsterdam of Haarlem, maar ook hier in Hillegom, Lisse en Teylingen. Sterker, het gebeurt al steeds meer. Dit ondanks de aangekondigde maatregelen van deze gemeenten om commerciële kamerverhuur in bestaande woningen te ontmoedigen en in het kader van het Parapluplan Wonen aan vergunningen te onderwerpen. Dat is hard nodig want deze commerciële onderhuur in woonwijken verandert het karakter van de straat en de buurt. Alleen al de parkeerproblemen wekken veel ergernis.
Stop de terugkeer van huisjesmelkers!

Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren? Mail: redactie@dehillegommer.nl