Afbeelding

Snakken naar verse lucht

Column Notenkraker

Een heuse hittegolf, we zitten er midden in. Een koele plek buiten vinden valt niet mee, anders dan schaduw zoeken, naar het bos of strand gaan. Maar die laatste optie is bepaald geen pretje want er is nu eenmaal een beperking aan het aantal haringen, dat in een ton past. Voor velen dan maar binnen te blijven. Maar ook dat valt niet mee want veruit de meeste Nederlandse huizen zijn niet gebouwd met luiken of airco. Dus deuren en ramen dicht om de binnentemperatuur te temperen en de hittegolf uitzitten. Vooral voor ouderen zijn dat zware dagen. Dat zien we later terug in de sterftecijfers: een oversterfte bij vooral ouderen. En dat ook nog in Corona tijd. De grote hittegolf van 2003 heeft alleen al in Parijs destijds een oversterfte van 15.000 Parijse ouderen te zien gegeven en in Nederland 2200.

Een hittegolf, een kans op Coronabesmetting, een slechte luchtkwaliteit binnen (en buiten) door verkeerde ventilatie (afgewerkte lucht niet afvoeren maar recirculeren) kunnen zo een dodelijke cocktail vormen voor ouderen. Uit onderzoek naar het SARS-virus in 2003 (lijkt op coronavirus) bleek dat virussen zich soms over grote afstanden binnen gebouwen kunnen verspreiden. (Redacteur Eric Vrijsen van Elsevier Weekblad schreef daar op 10 mei jl. een artikel over).

Recirculeren is riskant, aldus experts van de Koninklijke Nederlandse Vereniging voor Koude (KNVK). Deze Vereniging is al in 1908 opgericht door de wereldberoemde Leidse hoogleraar Heike Kamerlingh Onnes, de Nederlander die in datzelfde jaar wereldberoemd werd door het gas helium vloeibaar te maken bij -269 graden Celsius.

Alle grote kantoorgebouwen, ziekenhuizen en verpleeghuizen hebben mechanische ventilatie. De ramen kunnen er vaak niet open en deuren schuiven automatisch dicht om energie te besparen. Experts hebben sterke vermoedens dat het virus zo wordt verspreid in verzorgings- en verpleeghuizen: ‘Ondanks voorzorgsmaatregelen is de coronabesmetting daar gemiddeld hoger dan elders’. Aircosystemen kunnen daarbij van invloed zijn. Het zou het RIVM sieren wanneer ze daar uitspraken over gaan doen en niet langer zwijgen.

Toevoer van verse lucht is het belangrijkste advies, daar gaat het dus om! Voor gewone huishoudens door het openen van ramen en deuren (dwars ventileren) en bij kantoren, scholen, verpleeg- en verzorgingstehuizen ook, en/of door luchtkanalen en plafondroosters in overeenstemming met het Bouwbesluit. Gemeenten zouden daar kritischer naar kunnen kijken. Want we willen allemaal frisse huizen, scholen, verpleeg- en verzorgingshuizen, kantoren werkruimten en openbare ruimten. Frisse binnen- én buitenlucht!

Maar nog iets. Ik ben opgegroeid in de periode dat er geen centrale verwarming was en dat het normaal was dat je zowel ’s winters als zomers met raam open sliep. Altijd koele verse lucht waardoor je zo in slaap viel. Dat heb ik mijn leven lang volgehouden, doe ik nog steeds, veilig en wel. Verwarming uit, hooguit soms een dekentje meer in de winter.

In de pedagogiek werd dat vroeger ‘harding’ genoemd, belangrijk voor de opbouw van weerstand, fysiek en mentaal. Bestaat dat nog?

De enige keren dat het raam dicht ging was een of twee keer per jaar vanwege de uitstoot door de kalkzandsteenfabriek bij zuidwesten wind.

Voor Lissenaren bij noodwesten wind neem ik aan. Maar dat is voorbij.

Notenkraker is een column van Jos Draijer en verschijnt om de week in deze krant. Reageren? Mail naar: redactie@dehillegommer.nl

Uit de krant